1300 palen dragen CONO Kaasmakerij

Over het project

De CONO Kaasmakerij, ontworpen door Bastiaan Jongerius, is opnieuw een spraakmakend referentieproject waarvoor Vroom “daadkracht in draagkracht” leverde. 

Barre weersomstandigheden

De funderingswerkzaamheden zijn in januari gestart en werden begin maart afgerond. De werkzaamheden zijn uitgevoerd tijdens periodes met lichte en strenge vorst, langdurige en overvloedige regenval en harde wind.
Het verdiept plaatsen van de Vibro-combipalen kon tijdens de vorstperioden ongehinderd doorgaan. Klaus Veerman, projectleider van Vroom Funderingstechnieken is trots op zijn ploegen: “Onze mensen moesten inspelen op de wisselende weersomstandigheden om de productie gaande te houden en kwaliteit te blijven leveren. Tijdens de vorstperioden werd de grout voor de Vibro-combipalen op afroep en in de benodigde hoeveelheden aangevoerd.”
Tijdens de strenge vorst is de productie van de Vibro-palen tot aan het niveau waarop wordt gewerkt wel enige tijd stilgelegd.
Veerman: “In eerste instantie konden wij bij vorst de paalkoppen afdekken met isolatiemateriaal en zand. Dat bood een afdoende bescherming. Tijdens de strenge vorstperiode zijn wij tijdelijk gestopt met de productie omdat de kans op vorstschade te groot werd. Vanaf het moment dat de werkzaamheden hervat konden worden kregen wij te maken met overvloedige regenval en een moeilijk begaanbare bouwput. Onze Vroom ploeg heeft er toen letterlijk een schep bovenop gedaan om de kwaliteit in de uitvoering tot aan de paalkop te realiseren.”
 

Van -10 naar +10

Eind januari ging de temperatuur in drie dagen tijd van -10 naar +10 graden Celsius. Arjan Knot en Gerard van Luijk, uitvoerders bij Visser en Smit Bouw zijn zeer te spreken over het improvisatietalent van de beide Vroom ploegen. Ook de wijze waarop projectleider Klaus Veerman het werk aanstuurde en de voortgang afstemde met de aannemer oogstte waardering. Arjan Knot: “Ondanks de strenge vorst, de hevige regenval en de harde wind is Vroom er steeds in geslaagd om de noodzakelijke productie en kwaliteit in de uitvoering te realiseren. Dit was ook nodig omdat collega Van ’t Hek in de slipstream van de productie van de Vibro-combipalen de damwand voor de verdiepte bouwdelen moest intrillen.“

Vibro- en Vibro-combipalen

Vroom produceerde zowel Vibro-palen als de verdiept te plaatsen Vibro-combipalen. Beide funderingspalen behoren tot de in de grond gevormde paalsystemen.
Bij de CONO Kaasmakerij bevinden zich de Vibro-combipalen onder de kelder, de ondergrondse leidingtunnel en het tankpark. De paalkoppen zijn op ca. 7 - 8,5 m onder het werkniveau op hoogte geplaatst. De combipalen zelf hebben een lengte van 13,50 – 19,20 m wat inhoudt dat de paalpunten zich ca. 20 tot 28 m onder het werkniveau bevinden.

Damwand

De tijdelijke damwand rond de ondergronds te realiseren bouwdelen is ingetrild door de Gebr. van ’t Hek. Nadat het ondergronds bouwen is voltooid wordt de damwand weer verwijderd. Bij de productie van de Vibro-combipalen maakte Vroom gebruik van een hulpkraan van collega Van ‘t Hek voor het verdiept plaatsen van de geprefabriceerde betonelementen, het storten van de groutkolom rond deze prefab kern en het aanbrengen van een waterkolom die zorgt voor de overdruk op de groutkolom tijdens het uitheien van de casing.

Referenties

De CONO Kaasmakerij is een bijzonder project omdat gebouwd wordt in het werelderfgoed De Beemster en er dienaangaande bijzondere eisen gelden. Bijvoorbeeld ten aanzien van de maximale bouwhoogte van 7 m. Een belangrijk deel van de nieuwbouw wordt daardoor ondergronds gerealiseerd. De kaasmakerij gaat in de 2e helft van 2014 draaien.
Een ander spraakmakend project waarbij Vibro-combipalen zijn toegepast is De Rotterdam, het grootste gebouw van Nederland, ontworpen door Rem Koolhaas (OMA). Dit complex wordt in 2013 opgeleverd. 

FEITEN EN GETALLEN

Funderingswerkzaamheden: CONO Kaasmakerij

Project Nieuwbouw CONO Kaasmakerij
Locatie Rijperweg 20, Westbeemster
Architect Bastiaan Jongerius Architecten, Amsterdam
Aannemer Visser en Smit Bouw BV Groningen
Constructeur Feenstra Adviseurs, Duiven
Investeringskosten ca. € 80 miljoen
Bouwperiode

• Start bouw december 2012
• Oplevering funderingswerkzaamheden maart 2013
• Oplevering 1e kwartaal 2014
• Ingebruikname kaasmakerij 2e helft 2014.

Funderingswerkzaamheden
Funderingspalen Vroom Funderingstechnieken, Oosthuizen
Uitvoeringsperiode december 2012 - maart 2013
Paalsystemen:
In de grond gevormde Vibro-palen en Vibro-combipalen
Vibro-palen
Aantal 960
Lengte 15 – 17 m
Doorsnede casing / voet 273 / 330, 356 / 435 mm
Vibro-combipalen

• Aantal 309
• Doorsnede casing / voet 457 / 520, 406 / 465 mm
• Lengte prefab betonelement 13,50 – 19,20 m
• Doorsnede prefab betonelement vierkant 250 en 290 mm

De paalkoppen worden geplaatst op ca. 6 – 8,50 m onder het werkniveau/maaiveld.
Materieel Vibro

• Hitachi CX600GLS
• Shovel Werklust WG45D (682)
• Betonmixer

Materieel Vibro-combipalen

• Funderingsmachine KH300GLS (876)
• Hulpkraan Van ’t Hek Hitachi KH150
• Shovel Werklust WG45E (623)
• Betonmixer

Damwand
Uitvoering Gebr. Van ’t Hek
Huurperiode 12 weken
Damwandplank type AZ-18, lengte 14,5 m

• Kelder lengte 230 m
• Leidingtunnel 111 m
• Tankenpark 173 m

Wijze van inbrengen: intrillen en uittrillen
Materieel

• Kraan Hitachi CX700
• Trilblok type 36RF
• Powerunit Caterpillar Model 700RF
• Inclusief stempelframe

ACHTERGRONDINFO 

Ontwerp nieuwbouw CONO Kaasmakerij

Voor het realiseren van projecten op locaties die tot het Unesco werelderfgoed behoren gelden eisen die andere regelgeving overstijgt (overruled). Dat was een nieuw gegeven voor het architectenbureau Bastiaan Jongerius uit Amsterdam dat het winnende ontwerp voor de CONO Kaasmakerij mag realiseren. Eerder ontwierp deze architect de weipoedertoren, een opvallende verschijning in het Beemsterlandschap, gerealiseerd in 2003-2005.

Werelderfgoed

Vanaf 1999 maakt De Beemster deel uit van de Unesco werelderfgoedlijst en daarna zijn de regels in de loop der jaren aangescherpt en gold een heel ander regime als het gaat om vergunning krijgen. Het Rijk en de Provincie vervulden een cruciale rol in de besluitvorming en waren direct betrokken bij de plannenmakerij en de verdere uitwerking.
Bastiaan heeft veel bewondering voor het teamwork dat is verricht met de opdrachtgever als grote initiator: ‘Voor CONO is het een hele grote investering en een stap in de toekomst. Het blijft bijzonder dat wij zo’n grootschalig project in een kwetsbaar landschap mogen en kunnen realiseren. Dat is mede te danken aan het feit dat de verschillende partijen in een vroeg stadium bij het project betrokken zijn en er draagvlak voor de nieuwbouw op alle schaalniveaus kwam.”

Prijsvraag

Uit een prijsvraag in 2009 zijn drie ontwerpen geselecteerd en daaruit is uiteindelijk het winnende ontwerp van Bastiaan Jongerius gekozen. De meervoudige en complexe opdracht hield in dat naast de disciplines van landschaparchitectuur, constructie en installatietechniek ook duurzaamheidprincipes van meet af aan in het ontwerpproces zijn betrokken.
Bastiaan: ‘Ik denk dat ons plan is gekozen omdat dit het meeste recht deed aan de UNESCO kernkwaliteiten van Werelderfgoed De Beemster. Wij hebben bij het ontwerpen gelet op de openheid van het landschap, het verkavelingspatroon en het geometrische patroon van de Beemsterpolder. Wij kozen voor één gebouw, met het front naar de Rijperweg gericht en dit geeft een rustiger aanzicht en is beter voor de openheid van het landschap.”

Geometrie en mathematica

Geometrie en mathematica zijn niet alleen belangrijke kenmerken bij de maatvoering in het ontwerp van de Beemsterpolder, ook in de bouwverhoudingen van de archetypische stolp.
“Het ontwerp van de kaasmakerij heeft ‘n mooie geometrische structuur met mooie verhoudingen. De nieuwbouw is 220 m lang, 56 m breed en 7 m hoog. De colonnade, een overdekte zuilengang, uitgevoerd in gelamineerd hout kent een vaste vierkantmaat in het gevelaanzicht.”
Deze colonnade spreekt de taal van het herkenbare perspectief van de Beemster bomenrijen. Een eigentijds geometrisch gebouw is ontworpen dat refereert naar de windsingels rond de stolpboerderij. Het is echter niet de bedoeling dat het gebouw aan het zicht onttrokken wordt door bomen.

Deels ondergronds

De Unesco kernkwaliteiten betekende sowieso dat de CONO Kaasmakerij ondergeschikt moest zijn aan de kenmerkende hoogtematen van kerk, stolp en bomenrij. “De hoogte van 7 meter garandeert dat passanten vanaf de Rijperweg zicht houden op de horizon. De opgelegde beperkingen in de hoogte had als consequentie dat een deel van de productie ondergronds gaat plaatsvinden. De meerkosten voor het ondergronds bouwen bleven binnen aanvaardbare grenzen. “Ook moest gegarandeerd worden dat vocht geen schijn van kans krijgt om de kwaliteit bij kaasmaken te beïnvloeden. Zo er sprake is van optrekkend vocht, wordt dit via een spouwmuur in de kelderconstructie weg geventileerd.”

Duurzaam bouwen

Bij het oude ambacht van kaasmaken vervult hout een belangrijke rol.
Hout absorbeert het vocht uit de kaas en voelt zich prima thuis in een relatieve hoge vochtigheid in combinatie met temperatuur(schommelingen). En hout was van oorsprong het bouwmateriaal voor kaasfabriekjes en het speelt bij het kaasmaken een belangrijke rol. Bastiaan: “De hoofdconstructie wordt uitgevoerd in staal. De omlopende colonnade wordt uitgevoerd in duurzaam geproduceerd Irokohout dat wordt afgwerkt met Drywood Woodstain Equal Weathering. Het iroko mag daarna vergrijzen.”
Duurzaam bouwen gaat verder dan hout alleen. Het transparante gebouwd laat het daglicht ruim toetreden en vereist minder kunstlicht. Voor zover mogelijk worden reststromen in het proces van kaasmaken hergebruikt. En de energiehuishouding van één pand is altijd gunstiger dan de optelsom van meerdere panden. Voor de pvc dakbedekking staat een onderhoudscyclus van 30 jaar.’